Momenteel doet het Verbond van Verzekeraars onderzoek naar de toepassing van first party-verzekeringen.
De first party verzekeringen zouden kunnen dienen als vervanging van de huidige WA-verzekeringen. Een dergelijke directe verzekering verschilt van het huidige stelsel doordat de schade direct bij de eigen verzekeraar kan worden geclaimd. De aansprakelijkheidsvraag is derhalve in principe niet meer aan de orde. Het Verbond van Verzekeraars noemt als groot voordeel de snelheid en efficiëntie bij het afwikkelen van de schades. Verkeersslachtoffers zouden er baat bij hebben als de aansprakelijkheidsvraag verdwijnt en de schade direct bij de verzekeraar te verhalen is. Maar levert dit stelsel wel echt voordelen op voor slachtoffers?
Beperkingen die voortvloeien uit de polis
Er is kritiek geuit op dit nieuwe stelsel. Buiten het feit dat de aansprakelijkheidsvraag dikwijls niet het meest problematische vraagstuk betreft bij de schadeafwikkeling, zullen verkeersslachtoffers er niet bepaald op vooruit gaan als het aankomt op de hoogte van de bedragen die als schadevergoeding betaald worden. Om de verzekeringen betaalbaar te houden zullen de verzekeraars de uitkeringen normeren en maximeren. Dit is ook vrijwel noodzakelijk, omdat een eenzijdige aanrijding nu ook meeverzekerd is. Een ongeluk zit in een klein hoekje en binnen dit nieuwe stelsel is de kans op een schadeclaim voor de verzekeraar dan ook veel groter. De hoogte van de premies wordt in dat geval ook anders berekend: in plaats van de kans dat men schade veroorzaakt, wordt de premie nu bepaald aan de hand van de kans dat men schade oploopt.
Voorts worden naar aanleiding van de beperkte polisdekking niet zelden schadeposten uitgesloten. Zo kan het zijn dat immateriële schade niet wordt vergoed en buitengerechtelijke kosten worden uitgesloten. In het verlengde van laatstgenoemde wordt de positie van het slachtoffer tegenover de verzekeraar afgezwakt. Het inschakelen van juridische bijstand wordt nu bemoeilijkt, omdat deze kosten niet meer voor vergoeding in aanmerking komen. Ten slotte kan de verzekeraar in de relatie tot zijn verzekerde polisvoorwaarden tegenwerpen die de schadeafwikkeling belemmeren, wat eveneens een slechtere positie voor het slachtoffer betekent.
Eigen schuld
De vraag is of en hoe de figuur van de eigen schuld in het nieuwe stelsel een rol gaat spelen. Binnen het huidige systeem zal men behoorlijke voorzichtigheid in het verkeer betrachten om kosten wegens schade te voorkomen. Het is de vraag of dit zal veranderen indien de aansprakelijkheidsvraag wegvalt.
Uitzonderingen
Het Verbond van Verzekeraars sluit de aansprakelijkheidsvraag voorts niet helemaal uit. In sommige gevallen zou de mogelijkheid moeten blijven bestaan om de schadeveroorzaker aansprakelijk te stellen. In welke situaties dit precies is, zegt het Verbond niet. Voorts geeft het Verbond aan dat in het geval alcohol of drugs is gebruikt door de verzekerde, de schade kan worden uitgesloten.
De zelfrijdende auto
Er wordt gesteld dat het veranderen van het stelsel van verzekeringen onontkoombaar is, omwille van de technologische ontwikkelingen. Met de komst van de zelfrijdende auto zijn er vragen ontstaan rondom de verzekeringskwestie. Wie is aansprakelijk als er geen bestuurder is? In dergelijke gevallen zou de directe verzekering een uitkomst kunnen bieden, zodat de verkeersslachtoffers deze vraag niet hoeven te stellen en direct hun schadeclaim in kunnen dienen bij de eigen verzekeraar.
Of de directe verzekering in het algemeen een betere uitkomst is, zal uit nader onderzoek moeten blijken.