Een trap door een paard of een beet van een hond kan ingrijpend letsel veroorzaken.
De vraag is dan wie daar aansprakelijk voor gesteld kan worden. Artikel 6:179 BW geeft hierop het antwoord: de bezitter van een dier is aansprakelijk voor de door dat dier aangerichte schade.
Artikel 6:181 BW bepaalt dat indien een dier wordt gebruikt in de uitoefening van een bedrijf (denk bijvoorbeeld aan een manege) dan rust de aansprakelijkheid op diegene die dit bedrijf uitoefent.
Bezitter in de zin van artikel 6:179 BW is de persoon die het dier voor zichzelf houdt. Dit zal meestal de eigenaar zijn maar het kan ook degene zijn die het dier (voor een ander) verzorgt. Ouders zijn vervangend aansprakelijk voor dieren van hun minderjarige kinderen.
Bezitter/eigenaar dier meestal aansprakelijk.
De op grond van artikel 6:179 BW geldende regel is één van de risicoaansprakelijkheden. Risico aansprakelijkheid is een vorm van aansprakelijkheid die niet gebaseerd is op schuld of verwijtbaarheid maar gebaseerd is op een bepaalde rol, hoedanigheid of kwaliteit. Het risico van aansprakelijkheid houdt in dat men aansprakelijk is voor de schade die een ander lijdt, zonder dat er sprake is van schuld of verwijt bij diegene die wordt aangesproken. De eigenaar/bezitter van een hond of ander dier is derhalve in de meeste gevallen aansprakelijk voor de door dat dier aangerichte schade.
Uitzondering
Artikel 6:179 BW bepaalt dat de bezitter van het dier steeds aansprakelijk is tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht, in zijn macht zou hebben gehad. Dit is een lastig deel van de bepaling die zich het beste laat uitleggen aan de hand van een voorbeeld. Stel een overvaller die een slachtoffer aanvalt wordt gebeten door de hond van het slachtoffer. Indien het slachtoffer in die situatie de hond op de aanvaller zou hebben afgestuurd zou hij waarschijnlijk een beroep kunnen doen op noodweer en in dat geval is het slachtoffer – ook al is hij bezitter van de hond – niet aansprakelijk.
Eigen schuld
Indien aansprakelijkheid komt vast te staan betekent dit niet altijd dat ook de volledige schade vergoed moet worden. Soms heeft het slachtoffer bijgedragen aan het ontstaan van de schade hetgeen wordt aangeduid als “eigen schuld”. Deze eigen schuld kan de schadevergoedings-verplichting van de aansprakelijke partij verminderen.
Medebezitters jegens elkaar niet aansprakelijk
Aangenomen moet worden dat iemand die samen met een ander bezitter is van een dier en die door dat dier schade oploopt de andere (mede)bezitter niet kan aanspreken voor zijn schade. De Hoge Raad heeft hierover op 29 januari 2016 duidelijkheid verschaft in antwoord op hem gesteld prejudiciële vragen (zie: https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:HR:2016:162)